آشنایی با سازه های گلخانه و کشت گلخانه ای
سه شنبه, ۲۳ شهریور ۱۳۹۵، ۱۲:۰۶ ق.ظ
رشد گلخانه ها ما را بر آن داشت تا مطلبی در زمینه سازه های گلخانه و آشنایی با ساخت انواع گلخانه و به طور کلی آشنایی با کشت گلخانه ای منتشر نماییم، امیدوارم علاوه برآنکه برای تدوین طرح توجیهی شما کارایی داشته باشد ، اطلاعات مفیدی در این خصوص به شما عزیزان و سرمایه گذاران بخش کشاورزی بدهد. تا پایان مطلب همراهایران صنعت باشید و با جزئیات احداث گلخانه و کشت گلخانه ای آشنا شوید.
گلخانه محلی برای کشت گیاهان است. که به وسیله پوششهای شفاف پوشیده شده‌است. پوشش گلخانه یاعث ایجاد اثر گلخانه‌ای و محبوس شدن انرژی خورشیدی درون گلخانه میگردد. گلخانهها که از نظر اندازه متغیرند گیاهان را از سرمای بیش از حد زمستان یا گرمای بیش از حد تابستان حفظ میکنند.
هر یک از گیاهان برای داشتن رشد مطلوب نیاز به شرایط خاصی از نظر شدت نور، دمای روزانه، دمای شبانه، میزان رطوبت نسبی هوا و رطوبت خاک دارند. برای تولید و پرورش تجاری گیاهان با کیفیت بالا و در تمام طول سال باید شرایط محیطی مطلوب به همراه کنترل عوامل خسارت زا نظیر باد، طوفان‌های ویرانگر، سرما و یخبندان و ... از طریق ساختمانی بنام گلخانه هستیم که به عنوان محیط کنترل شده مطرح میگردد و با توجه به نیاز روزافزون بازار، چه از نظر تولید گل و گیاهان زینتی و چه از نظر سبزیجات و صیفی جات خارج از فصل این روش تولید امروزه به یکی از سود آورترین بخشهای کشاورزی تبدیل شده‌است که البته سرمایه گذاری اولیه فراوانی را نیز طلب میکند. با توجه به سرمایه گذاری زیادی که در این زمینه صورت میگیرد فقدان مدیریت صحیح در احداث گلخانه، انتخاب مکان، نوع گلخانه و پوشش آن باعث عدم بهره وری مناسب از سرمایه و امکانات خواهد شد.
تعریف گلخانه
گلخانه یا Green house به فضای محدودی اطلاق میشود که قابلیت کنترل شرایط محیطی مناسب را برای رشد گیاهان از نواحی مختلف در طی فصول مختلف یک سال داشته باشد. طبق این تعریف از جمله عملکرد گلخانه، فراهم کردن شرایط محیطی لازم و مورد نیاز محصولی معین است. گلخانهها بر حسب اینکه چه نوع مصالح ساختمانی در آنها بکار برده شده‌است به نوع ثابت و متحرک تقسیم‌بندی میشوند. گلخانههای ثابت، به گلخانه هایی گفته میشود که مصالح ساختمانی بکار رفته در آنها از جنس پایدار و با دوام باشد. پس باید سالیان سال از آنها استفاده کرد.
معرفی تقسیم بندی های انواع گلخانه ها
گلخانه ها از نظر نوع تو لید و نوع تیپ سازه دارای انواع مختلفی به شرح ذیل می باشند.
تقسیم بندی بر اساس نوع تولید
:: گلخانه های تولیدی سبزی و صیفی شامل محصولاتی نظیر خیار, گوجه فرنگی, توت فرنگی, فلفل, بادمجان, طالبی, سبزیجات برگی(ریحان- شاهی و........) می باشد.
:: گلخانه های تولید گل و گیاهان زینتی برای تولید انواع گلهای شاخه بریده(رُز- ژربرا – گلایول – داودی) وگلهای آپارتمانی می باشد.
:: سالنهای گلخانه ای تولید قارچ دکمه ای و قارچ صدفی
انواع گلخانه از نظر کاربری
گلخانه را بر اساس نوع استفاده و کاربری آن به چهار دسته تقسیم می شود:
- گلخانه آموزشی (TEACHING GREENHOUSE)
- گلخانه تحقیقاتی (RESEARCH GREENHOUSE)
- گلخانه تفریحی و سرگرمی (HOBBY GREEN HOUSE)
- گلخانه تجارتی (COMMERCIAL GREEN HOUSE)
1- گلخانه آموزشی (TEACHING GREEN HOUSE)
هدف اصلی از احداث این نوع گلخانه ها آموزش مراحل کاشت، داشت، برداشت و مدیریت گلخانه به کارآموزان و دانشجویان می باشد بنابراین گلخانه باید دارای امکانات کشت خاکی و هیدروپونیک را داشته باشد، این گلخانه باید دارای تمامی استانداردهای گلخانه تجارتی بوده و کارآموز با شرایط واقعی کار آموزش داده شود. فاصله بین ردیف های کشت جهت تردد کارآموزان بیشتر از سایر گلخانه ها میباشد. این گلخانه ها مجهز به کلیه تجهیزات جانبی، گرمایشی ، سرمایشی، آبیاری و سیستم های کنترل دما ، رطوبت، CO² و... می باشد. تجهیزات دارای کمترین آلودگی صوتی بوده و فضای گلخانه همانند تمامی مکانهای آموزشی ، زیبا و جذاب باشد.
گلخانه آموزشی باید در تمام فصول سال قابل استفاده باشد، نوع پوشش مناسب این گلخانه ها از شیشه یا ورقهای پلی کربنات است، به هیچ وجه پوششهای پلی اتیلنی (پوشش موقت) توصیه نمی گردد. هزینه و بازگشت سرمایه نیز مورد نظر نیست.
2- گلخانه تحقیقاتی (RESEARCH GREEN HOUSE)
هدف از احداث این نوع گلخانه ها تحقیق و اصلاح ساختار ژنتیکی، کشت بافت، تاثیرپارامترهای دما، نور، CO²، رطوبت، تهویه به رشد و نمو، بررسی انواع آلودگی های میکروبی، ویروسی، قارچی و آفات و بیماریها در گل و گیاه می باشد بنابراین کنترل پارامترهای محیطی با سایر گلخانه ها متفاوت است. تعبیه پنجره کناری و سقفی باید بصورتی باشد که هیچگونه درز و شکافی بین پنجره و محل نصب آن نباشد.
* مجهز به سیستم های اتوماسیون
* پنجره ها مجهز به توری ضد حشره باشند.
* معمولا مساحت این نوع گلخانه های تحقیقاتی 250 تا 500 متر مربع است.
* پوشش از شیشه یا ورقهای پلی کربنات
* معمولا نوع کشت ، هیدروپونیک و بر روی سکو انجام میگیرد.
* هزینه احداث این نوع گلخانه بسیار زیاد است.
3- گلخانه تفریحی و سرگرمی (HOBBY GREEN HOUSE)
این نوع گلخانه ها بیشتر برای نگهداری گلدانها و درختچه های زینتی خانگی مورد استفاده قرار می گیرد. زیبایی فریم این گلخانه ها به جهت استفاده آنها در فضا های باز منازل و یا باغچه ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است، مساحت این گلخانه ها به جز مواردی که از فضای داخل آن برای پذیرایی و یا استراحت استفاده می گردد، کوچک می باشد.
اسکلت اصلی این گلخانه ها عمدتاً از آهن گالوانیزه و پوشش آن نیز از شیشه و یا ورقهای پلی کربنات است.
4- گلخانه تجارتی (COMMERCIAL GREEN HOUSE)
اهداف ساخت گلخانه تجاری :
* تولید محصولات خارج از فصل تولید در فضای باز
* حداکثر تولید در واحد سطح
* کاهش هزینه تولید در واحد سطح نسبت به تولید در فضای باز
* استفاده بهینه از نهادهای کشاورزی ( آب، بذر،کود، سموم و ...)
* استفاده از روش کشت هیدروپونیک (آبکشت)
* کنترل آفات، آلودگی ها، بیماریها
* اشتغال زایی
* استفاده از زمین هایی که امکان کشت باز در آنها وجود ندارد.
* قابلیت رقابت با ریسک کم در بازار
با توجه به نوع محصول مورد نظر جهت تولید ساختار گلخانه مشخص میگردد.
حداقل مساحت که دارای توجیه اقتصادی و مقرون به صرفه باشد 5000 متر مربع و برای مساحت بالاتر از 5000 متر مربع نیازمند به کنترل بیشتر پارامترهای محیطی (نور ، دما، CO²، تهویه ، رطوبت وآفات و بیماریها ) هستیم.
انواع گلخانه بر اساس شکل ظاهری
1- سقف شیروانی (A Frame)
وجود زاویه در تاج این نوع گلخانه که شکل آن را شبیه به کلمه A میکند دلیل نامگذاری این مدل میباشد. این شیب تند باعث هدایت برف و باران به سمت ناودانی و همچنین هدایت تعرق داخل گلخانه به طرفین شده و از طرفی باعث شکست اشعه نور به سمت داخل گلخانه برای استفاده از ماکزیمم تابش نور میگردد. به دلیل وزن زیاد شیشه نسبت به سایر پوشش ها و همچنین ابعاد کم شیشه فاصله ستونها و کمانها از همدیگر کم بوده وزن سازه در واحد سطح زیاد ، بنابراین سازه سنگین و گران است. سازه معمولا در مناطق بادخیز و بارش برف سالانه زیاد است احداث میگردد. ضریب انتقال حرارت شیشه نسبت به سایر پوشش ها بالا بوده که از معایب این سازه به شمار می رود. برای بر طرف نمودن این نقیصه میتوان از پوشش های دو جداره ورقهای پلی کربنات استفاده نمود که مستلزم صرف هزینه بیشتر است.
پوشش این نوع گلخانه ها به دلایل ذیل از شیشه می باشد:
* ضریب عبوردهی بالای نور
* بهره برداری در چهار فصل سال
2- سقف قوسی (CURVED ROOF)
دلایل استفاده از سقف های قوسی
* شرایط لازم برای یک گلخانه خوب حجم و فضای کافی است زیرا هر قدر حجم و فضای یک گلخانه بیشتر باشد چرخش هوا در گلخانه بهتر و در نتیجه CO²لازم برای انجام عمل فتوسنتز به مقدار کافی در اختیار گیاه قرار میگیرد.
* کاهش سطح تبادل حرارتی
* سازگاری با اقلیم های مختلف
* کاهش مصرف سوخت
* امکان احداث در مساحت های بزرگ
* نحوه مونتاژ پیچ و مهره ای(پرتابل)
در سازه های سقف قوسی ، پوشش های پلی اتیلن ( نایلونی) در زمان کمتری و به راحتی نصب و به سازه توسط پلی لاک پیچ میشوند، این سقف ها به جهت ظاهر آیرودینامیکی کمترین مقاومت را در برابر باد از خود نشان میدهند .وزن کم پوشش ها ی پلی اتیلنی ( نایلون) و همچنین مقاومت این سازه ها در برابر باد و برف باعث میشود وزن سازه در واحد سطح کمترباشد بنابراین قیمت سازه سقف قوسی نسبت به سازه سقف شیروانی (A frame) کمتر شود . از دیگر محاسن پوشش های پلی اتیلنی تبادل حرارتی پایین و همچنین خواص ویژه Anti Fog ,Red light که در بخش پوشش های گلخانه ای بطور مفصل توضیح داده خواهد شد.
قابلیت دیگر سازه های تونلی، دو پوش کردن سازه و تزریق هوای فشرده به داخل آن است که باعث کاهش 40درصدی مصرف انرژی فسیلی و بطور قابل ملاحضه ای مشکل تعریق را برطرف می نماید.
در سازه های گلخانه ای مولتی اسپن برای کشت و تردد راحت تر و استفاده بهینه از تمامی سطح، قوس را بر روی ستونهای عمودی نصب می کنند.حداقل ارتفاع ستونها 2متر میباشد.
دو مورد را میتوان به عنوان عیب مشخص این نوع گلخانه ها نام برد:
1- سطح پوشش گلخانه در بالاترین نقطه بصورت افقی بوده و این امر عدم هدایت صحیح برف و مهمتر ماندن رطوبت و تعریق در آن نقطه را بهمراه دارد این نقیصه با استفاده از دو پوشش کردن سازه و یا تغییر سقف قوسی به گنبدی مرتفع کرده البته روشهایی همچون کنترل رطوبت با افزایش دما نیز برای کاستن رطوبت داخل گلخانه استفاده میگردد.
2- مشکل دوم این نوع گلخانه ها در تهویه میباشد. احداث سیستم پنجره برای این نوع گلخانه ها مشکل تر از گلخانه های A Frame است. با توجه به اینکه تهویه طبیعی هوا برای کاستن هزینه کنترل دما و رطوبت از مهمترین آیتمهای گلخانه های تجاری میباشد لذا اجرای صحیح و کارایی این سیستم بسیار حائض اهمیت است.
روشهایی مانند استفاده از پنجره سقفی در مدلهای مختلف در این نوع گلخانه ها اجرا میگردد.تهویه با پنجره های جانبی (ROLL UP) نیز برای کارآیی بیشتر در گلخانه های تجاری استفاده میگردد.
ساخت پنجره با سطح تهویه بالا و استفاده آن در بالاترین نقطه سازه از مزایا و پارامترهایی میباشد که شرکت های سازنده بر آن تاکید می نماید.
3- گلخانه سقف گنبدی(GOLHIC ARCH)
اساس گلخانه با سقف گنبدی برای استفاده از گلخانه های تونلی با هدف رفع دو نقیصه گلخانه های سقف قوسی میباشد. در این طرح تاج گلخانه از حالت قوس به حالت گلخانه شیروانی در می آید، لذا در این طرح تمام مزایای گلخانه تونلی را به همراه حل مشکلات سقف قوسی خواهیم داشت، این طرح بالاجبار در گلخانه های تونلی با عرض های بالا استفاده میگردد.
انواع گلخانه از لحاظ سازه
از نظر نوع سازه گلخانه ها به دو دسته چوبی یا سنتی و مدرن یا فلزی تقسیم می شوند.
گلخانه های چوبی
اسکلت اصلی این گلخانه ها از چوب با پوشش پلاستیک مـی باشد. ارتفاع در ایـن سازه هـا 2 تا 3 متر و سیستم گرمایی و تهویه مناسبی ندارد و بدلیل ارتفاع پایین مناسب کشت محصولاتی نظیر خیار و گوجه فرنگی نمی باشد. مزیت این گلخانه ها قیمت ارزان احداث هر واحد آن می باشد ولی بدلیل نامناسب بودن محیط داخلی برای رشد گیاه معمولاً میزان تولید در واحد سطح در مقایسه با گلخانه های مدرن بسیار کمتر است. بدلایل ذکر شده این نوع گلخانه ها توسعه نیافته است و گلخانه های چوبی که قبلاً احداث شده به تدریج به گلخانه های مدرن تبدیل می شوند.
گلخانه های فلزی یا مدرن
اسکلت این گلخانه ها از فلز است که معمولاً با پلاستیک های ضد اشعه ماوراء بنفش (uv) پوشش و دارای سیستم گرمایشی و تهویه مناسب می باشد. ارتفاع این نوع گلخانه ها بیش از 5/4 متر است و بدلیل شرایط مناسب رشد گیاه در اینگونه سازه, عملکرد در واحد سطح نسبت به گلخانه های چوبی افزایش دارد.
اتصال قطعات در گلخانه های فلزی بوسیله پیچ ومهره(پرتابل)و یا استفاده از جوش می باشد. هزینه واحد گلخانه های پرتابل نسبت به سیستم جوشی 20-15% بیشتر است ولی نصب آن آسانتر و تغییرات در سازه راحت تر است. تیپ های مختلف سازه های موجود, مزایا و معایب در جدول زیر نشان داده شده است.
|
عیوب مهم |
مزایای مهم |
نوع دریچه |
مصالح |
تیپ گلخانه |
|
تولید کم- آفات وبیماریهای زیاد و عمرکم |
ارزان |
بدون دریچه |
چوب-پلاستیک |
چوبی |
|
افزایش مصرف سوخت |
آلودگی کم و عمر زیاد |
جانبی-سقفی |
لوله گالوانیزه-پلاستیک |
تونلی:تک واحدی |
|
گران |
تهویه خوب, قابل اتوماتیک شدن |
جانبی-سقفی |
لوله گالوانیزه-پلاستیک |
پیوسته:چند واحدی |
|
بسیار گران ، هزینه سوخت بالا |
استحکام بالا، عمرطولانی تهویه خوب –قابلاتوماتیک شدن |
جانبی- سقفی |
اسکلت فلزی-شیشه |
شیشه ای |
سالنهای گلخانه ای تولید قارچ های خوراکی
کارگاههای تولید قارچ های خوراکی با بلوک, آجر, سیمان, بصورت یک ساختمان معمـولی ســاخته می شود و در آن امکانات گرمایشی, سرماساز و رطوبت ساز تعبیه می شود.
بعضی از کارگاههای تولید قارچ بصورت گلخانه ای احداث میگردد ولی با توجه به اینکه رشد قارچ به نور ناچیزی نیاز دارد. پوشش های گلخانه ها از نوع پلاستیک های رنگی که نور ناچیزی باید از آن عبور کند انتخاب می شود.
قارچ های خوراکی که در ایران پرورش داده می شوند عبارتند از قارچ دکمه ای و قارچ صدفی, تولید قارچ دکمه ای علاوه بر سالنهای پرورش نیاز به کارگاه تولید کمپوست دارد که تولید کمپوست آلودگی محیط را به همراه دارد. لذا باید این کارگاهها در خارج از مناطق مسکونی و با مجوز سازمان حفاظت محیط زیست احداث شود.
بستر پرورش قارچ صدفی کاه وکلش غلات است و چون نیازی به کمپوست ندارد موجب آلودگی محیط نمی شود و در مناطق مسکونی هم می توان به پرورش آن اقدام نمود و نیازی به مجوز سازمان حفاظت محیط زیست ندارد.
انواع گلخانه ها از لحاظ پوشش
پلاستیکی
پوششهای پلاستیکی می تواند از جنس پلی استر ، پلیوینل کلراید (P.V.C) پلی وینل فلوراید(P.V.F) باشد . از مزایای این پوششها عدم نیاز به اسکلتهای سنگین وکاهش هزینه گرم کردن تا حدود 40% نسبت به گلخانه های شیشه ای یک لایه است.
اغلب پوششهای پلاستیکی از نوع پلی اتیلن بوده که معمولاً به ماده مقاوم کننده در مقابل UV( اشعه ماورای بنفش ) آمیخته شده اند که در این صورت طول عمر آنها تا حدود 3 سال قابل افزایش است . امروزه در کشورهای پیشرفته پلی اتیلن و سایر پوششهای پلاستیک را به مواد نگهدارنده نور مادون قرمز (IR) آمیخته می کنند که تلفات دمای گلخانه را در شب 15 تا 25 درصد کاهش می دهند .
PVF نیز یکنوع پوشش پلاستیکی جدید است که تا ده سال دوام داشته و واکنش آن نسبت به نور وقیمت آن تقریباً معادل شیشه است.پوششهای دوبل پلاستیکی نیز کاهش هزینه سوخت
تا یک سوم نقش موثری دارند . امروزه عملاً تمام گلخانه های مدرن دارای پوشش پلاستیکی از سیستم هوای فشرده بین دولایه استفاده می کنند. دولایه پلاستیک که یکی از آنها مستقیماً روس سطح خارجی ورقه دیگر قرار می گیرند، توسط بالشتکی از هوای فشرده از یکدیگر جدا می شوند. لایه خارجی پلاستیک جهت کاهش نور ماوراءبنفش (U.V) باید 0.152mm ضخامت داشته باشد در حالیکه لایه درونی فقط نیاز به 0.102mm ضخامت دارد زیرا نور U.V در این محل کمتر است.
شیشه ای
گلخانه های شیشه ای از پر هزینه ترین نوع گلخانه های صنعتی محسوب می شوند. نیاز به اسکلت محکم و نیز استفاده از پوشش شیشه و همچنین مصرف سوخت بالا در این گلخانه ها باعث افزایش قیمت این نوع گلخانه ها در مقایسه با پلاستیکی و پلی کربنات گردیده است. از مزیتهای این نوع گلخانه ها به قابلیت بالای عبور نور و حرارت آفتاب می توان اشاره کرد که در مناطق سردسیر و کم نور دارای کارایی بالایی می باشند. همچنین گلخانه های شیشه ای نسبت به انواع دیگر گلخانه ها دارای بیشترین طول عمر می باشد که البته به همان نسبت هزینه های نگهداری آن نیز نسبت به دیگر انواع گلخانه ها بالاتر می باشد.
پلی کربنات
از جمله مزیتهای پوشش پلی کربنات به جای شیشه هزینه کمتر ونیز وزن سبک تر آن می باشد. همچنین مقاومت بالای آن نسبت به پلاستیک باعث تقاضای روزافزون آن به عنوان پوشش در صنعت گلخانه گردیده است .پوشش پلی کربنات اغلب جهت پوشش قسمت های جلو ، عقب و نیم دایره های مربوطه و یا کناره ها و سقف گلخانه درصورت تقاضای مشتری درنظرگرفته میشود. ورقهای پلی کربنات جایگزین مناسبی برای شیشه بوده و باعث صرفه جویی در انرژی می شوند. بطوریکه در تابستان از ورود گرما به داخل جلوگیری کرده و در زمستان مانــــع خروج و هـدر رفتن گرمــــــای داخـل می شوند.
طرح گلخانه FAO
در طرحی که این سازمان برای سازههای گلخانه‌ای معرفی کرده تمام اسکلت گلخانه پیش ساخته و بدون استفاده از هرگونه جوشکاری و تماماً فلز آهن گالوانیزه بوده و توسط پیچ و مهره و بست مونتاژ میشود.
ارتفاع و عرض دهانه بنا به نوع کشت متفاوت بوده و این سازه از نظر مهندسی لزوماً باید در برابر باد با سرعت ۱۲۰ کیلومتر در ساعت و وزن برف تا ارتفاع ۸۰ سانتیمتر (در صورت روشن بودن سیستم گرمایشی) مقاوم باشد. در این سازه جهت تهویهٔ مناسب، پنجره‌های کناری به ارتفاع ۵/۱ متر در طرفین و سیستم پد و فن در ابتدا و انتهای گلخانه و پنجرهٔ سقفی سراسری دقیقاً در راس کمان تعبیه میشود. برای پوشش این سازه از پلاستیک آنتی UV (حداقل دارای ۳% مادهٔ موثر) و ضد عرق و در مکانهای سردسیری و کم نور استفاده از پوشش پلی کربنات دو جداره (حداقل فاصلهٔ دو جداره ۸ میلیمتر) پیشنهاد میشود. جهت حفظ دما و انرژی، این سازه به صورت به هم پیوسته بوده و حتی‌الامکان یک‌پارچه و دارای اندازهٔ طول و عرض نزدیک به هم (تقریباً مربع شکل) میباشد.
گلخانه های هیدروپونیک
در مطلب طرح توجیهی تولید و پرورش گل رز در گلخانه های هیدروپونیک اطلاعات مناسبی در خصوص این نوع گلخانه ها کسب می نمایید.
تشریح با شرایط احداث گلخانه
محل احداث گلخانه
یکی از اولین تصمیماتی که باید اتخاذ شود، این است که گلخانه به صورت یک واحد جداگانه، در تماس باساختمان‌های موجود و یا بصورت بخشی از ساختمانهای جدید ساخته شود. گلخانههای متصل به هم معمولاً هزینه‌های ساخت و گرمایش کمتری داشته و دسترسی آسانتری دارند، اما گیاهان نورکمتری دریافت میکنند. گلخانههای متصل به هم باید رو به جنوب ساخته شوند. یک گلخانه مستقل میتواند در محلی دورتر از ساختمانهای موجود ساخته شود. گیاهان در چنین گلخانه‌ای نور خورشید را از همه جهات دریافت میکنند. این گلخانهها از لحاظ ساخت و سیستم حرارتی بسیار گران هستند و هزینه‌های فوق العاده‌ای برای خطوط آب و برق لازم دارند. یک گلخانه میتواند در هراندازه‌ای ساخته شود اما کوچکترین گلخانه‌ای که می توان در نظر گرفت چیزی در حدود ۲۰۰ فوت مربع است (۱۸٫۴ متر مربع). گلخانههای کوچکتر به نسبت از لحاظ ساخت و عملکرد بسیار گران هستند. مسائلی که باید برای احداث گلخانه در نظر داشت عبارتند از:
دسترسی به راههای حمل و نقل که با احداث هر چه نزدیکتر به راههای اصلی این مشکل به حداقل می‌رسد. نوع سوخت مصرفی در گلخانه؛ در مناطقی که امکان دسترسی به گاز طبیعی وجود دارد می توان با کاربرد این سوخت ارزان هزینه‌ها را به مقدار زیادی در تولید فصل سرما کاهش داد.
دسترسی به منابع آب با کیفیت و کمیت مناسب.
اثرات محیطی؛ جایی که دائماً دارای آب و هوای نامساعد، بارانهای شدید، سایه ناشی از واقع شدن در دامنه شمالی کوههای بلند و یا درختان سربه فلک کشیده میباشد مناسب احداث گلخانه نیست. شدت نور یکی از عوامل تعیین کننده محسوب میگردد.
نوع محصولی که در برنامه تولید قرارمی گیرد. با توجه به اینکه گرایشها به سمت تولید اختصاصی محصولات است و دستور کار تولید پس از مطالعه ابتدایی بازار داخلی و خارجی مشخص میگردد قبل از احداث، ابتدا بایستی تعیین کنند که چه محصولی تولید شود سپس تصمیم به احداث گلخانه در منطقه و اقلیمی مناسب آن محصول بگیرید. *در نظر داشتن قوانین مربوط به زمین محدوده‌های شهری و احداث و بهره برداری از گلخانهها و....
محل احداث بایستی حتی الامکان مسطح باشد چرا که در صورت ناهمواری و شیبدار بودن، ایجاد یک گلخانه بزرگ با مشکلات و هزینه‌های زیادی برای تسطیح همراه خواهد بود.
جهت گلخانهها
اسکلت گلخانه سایه ایجاد میکند و با توجه به زاویه تابش این سایه‌ها متفاوت است لزوم توجه به این امر بویژه در تولید زمستانه حائز اهمیت است چرا که تغییرات اندکی دردرصد نور رسیده به گیاهان میتواند نقش بسزایی در کمیت و کیفیت تولید داشته باشد. موقعیت گلخانه باید به صورتی باشد که بیشترین مقدار نور را دریافت نماید. اولین انتخاب برای موقعیت گلخانه به صورت نمای جنوبی یا جنوب شرقی میباشد. نور تمام روز بهترین شرایط را برای گیاه فراهم میکند. البته نور تابیده شده ازجانب شرق، به هنگام صبح، برای گیاهان کافی میباشد. نور صبح بیشترین مطلوبیت را داراست، زیرا که به گیاهان اجازه داده میشود که فرایند تولید غذا را زودتر آغاز نمایند. واین موضوع منجر به حداکثر رشد میشود. بالطبع انتخابهای بعدی، نمای جنوب غربی و نمای غربی میباشد؛ چرا که دریافت نور دیرتر صورت میگیرد. نمای شمالی کمترین مطلوبیت را دارد و فقط برای گیاهانی که نور کمی احتیاج دارند مناسب میباشد.
درختان برگ ریز مانند افرا و بلوط می‌توانند به طور مؤثری از نور شدید بعد ازظهر تابستانی با ایجاد سایه بکاهند. البته باید توجه داشت که درختان در هنگام صبح، بر روی گلخانه سایه نیاندازند. این درختان در زمستان اجازه میدهند که نور کافی به گلخانه برسد؛ چرا که در پاییز برگهای خود را از دست میدهند.
جریان هوا در گلخانه
گردش هوا در گلخانه ضروری است. وقتی که یک گیاه در معرض جریان هوای تازه درخارج از گلخانه باشد، هوای تازه در نزدیکی برگها تأمین شده و گیاه میتواند اکسیژن پس داده و از دی اکسید کربن تازه استفاده نماید. جریان هوا همچنین به پایین نگه داشتن رطوبت نسبی و کنترل دما در گلخانه کمک می‌نماید. گلخانههای تجاری به همه نیازمندی‌های اشاره شده در بالا و حتی بیشتر از آن وابسته‌اند. در یک گلخانه تجاری هدف اصلی سود دهی است؛ برای رسیدن به این هدف، گلخانه باید از لحاظ تأمین شرایط محیطی مطلوب کارآمد باشد. نور و دمای گلخانه باید به طور سخت و جدی کنترل شود. اخیراً کامپیوترها برای چنین کنترل‌هایی به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته‌اند. همچنین وجود گازهای سمی و گرد و غبار در گلخانه ممکن است یک مشکل جدی باشد. این گازها شامل مونو اکسید کربن، اکسید نیتروژن و دی اکسید نیتروژن میباشند؛ که ممکن است از وسایل حرارتی متصاعد شوند.
کنترل شرایط محیطی گلخانه
فعالیتهای شیمیایی صورت گرفته در فرآیند فتوسنتز گیاهان، مستقیماً متأثر از شرایط محیطی میباشد. فتوسنتز به عواملی مانند دما، شدت نور و وجود آب و مواد غذایی وابسته‌است. تنفس گیاه نسبت به دما ی محیطی متفاوت میباشد. محدوده دمایی توصیه شده برای بیشتر گیاهان گلخانه‌ای که منجر به بالاترین بازده فتوسنتزی میشود، چیزی بین ۵۰ تا ۸۵ درجه فارنهایت میباشد. بنابراین بدون توجه به اینکه گلخانه برای چه کاری مورد استفاده قرار میگیرد، باید محیط آن کنترل شده باشد؛ این کار برای سلامت گیاهان گلخانه ضروری میباشد.
درجه حرارت در گلخانهها
تنظیم درجه حرارت در گلخانهها شرط اولیه برای رشد و نمو بسیاری از گیاهان است. نیاز گیاهان به درجه حرارت دامنه‌های مختلفی دارد. بعضی از گیاهان درجه حرارتهای بالاتری نیاز دارند مثل گیاهان مناطق گرمسیری. بعضی دیگر در درجه حرارتهای کمتر از ۲۰ درجه سانتیگراد هم بخوبی رشد و نمو میکنند، مانند گیاهانی که از مناطق سردسیری منقل شده‌اند نظیر پامچال که در جنگل‌های شمال دیده میشود. اما چگونگی تنظیم درجه حرارت در گلخانهها بستگی به سیستم گرمایی دارد. انواع بخاری‌ها یا سیستم‌های گازی و... می‌توانند مورد استفاده قرار بگیرند. سیستم‌های حرارتی باید توان توزیع یکنواخت دما را داشته باشند و فاقد اثرات زیست محیطی باشند. دمای روزانه و شبانه توصیه شده برای چند محصول متداول گلخانه‌ای؛ محصول دمای شبانه (F) دمای روزانه (F) گوجه فرنگی ۶۶-۶۰ ۸۰-۷۰ کاهو ۵۵ ۷۸-۷۰ خیار ۶۵ ۸۰ فلفل ۶۲ ۸۰-۷۰ گل داودی ۶۳-۶۲ ۸۰-۷۵ گل شمعدانی ۶۰-۵۵ ۷۵-۷۰
نیاز نوری گیاهان
همه گیاهان به یک اندازه به نور نیازمند نیستند.
گیاهان از نظر نیاز نوری به سه گروه تقسیم میشوند.
:: گیاهان روز بلند LDP: Long Day Plants برای به گل رفتن بین ۱۰ تا ۱۴ ساعت به نور نیاز دارند، مانند گیاهان فصلی تابستانه نظیر آحار، اطلسی، ناز و میمون.
:: گیاهان روز کوتاه SDP: Short Day Plants برای به گل رفتن نیاز نوری کمتر از ۱۲ ساعت دارند. که در نقطه مقابل گیاهان روز بلند قرار میگیرند، مثل گل داودی.
:: گیاهان بی تفاوت به طول روز NDP: Neutral Day Plants برای نگهداری در منزل بسیار مناسب و مطلوب هستند. مثل گل حنا یا بگونیا که حساسیتی نسبت به طول روز ندارند و در تمام طول سال گل دارند.
آب یاری گلخانهها
تأمین رطوبت یکی از پارامترهای مهم برای رشد و نمو گیاهان است. بعد از شناخت نیاز رطوبتی گیاهان، آنها را در گلخانههای خاص خود جایگزین میکنیم یعنی همه گیاهان در یک نوع گلخانه نگهداری نمی‌شوند. در سطوح تخصصی و بزرگ، هر گلخانه برای یک محصول و یا تعدادی محصول مشابه با نیازهای یکسان در نظر گرفته میشود.
انواع روش‌های آبیاری به طور خلاصه به شرح زیر است.
آبیاری سطحی (ثقلی): سیستم‌های آبیاری سطحی راندمان پایینی داشته و اتلاف آب در آن بالا است. در عین حال باعث شستشوی املاح، افزایش رشد علف‌های هرز و بروز انواع بیماری‌های قارچی و انگلی و پوسیدگی میشود. این سیستم‌ها به صورت آبیاری کرتی و نواری اجرا میگردد.
آبیاری تحت فشار
۱- آبیاری بارانی: هدف از آبیاری بارانی توزیع یکنواخت آب برای تمام گیاهان و کاهش دمای محیط و افزایش رطوبت است. راندمان مصرف آب ۷۵در صد است. هزینه ابتدایی زیاد از معایب این سیستم است. ۲- آبیاری قطره‌ای: در این روش آب، کودهای شیمیایی و سایر مواد مورد نیاز گیاه به صورت محلول توسط قطره چکان‌های نصب شده روی لوله‌های جانبی در اختیار گیاه قرار میگیرد. راندمان مصرف آب ۹۰ در صد است و چون قطره چکان‌ها در کنار بوته یا ساقه گیاه قرار میگیرند امکان رشد و توسعه علف‌های هرز از بین می‌رود.
گاز کربنیک در گلخانه ها
کاربرد Co2 تقریباً معادل استفاده از مواد غذایی، کاربرد پیدا کرده‌است. در ایران که گیاهان از لحاظ نوری در وضعیت مناسبی قرار دارند میتوان با بالا بردن مصرف Co2 راندمان محصول را نیز بالاتر برد. وجود Co2 برای انجام عمل فتوسنتز ضروری است. این واکنش شیمیایی منجر به تولید محصول سبز میشود. در این واکنش Co2 عامل بسیار مهمی است. سالهای زیادی است که به منابع غنی سازی دی اکسید کربن در گلخانهها، برای افزایش رشد و تولید گیاهان پی برده شده‌است. دی اکسید کربن یکی از ضروری ترین اجزاء فتوسنتز میباشد. فتوسنتز یک فرآیند شیمیایی است که انرژی نور خورشید را برای تبدیل دی اکسید کربن و آب به مواد قندی در گیاهان سبز مورد استفاده قرار می‌دهد؛ سپس این مواد قندی در خلال تنفس گیاه برای رشد آن مورد استفاده قرار میگیرند. اختلاف بین نرخ فتوسنتز و تنفس، مبنایی برای میزان انباشتگی ماده خشک در گیاهان میباشد. در تولید گلخانه‌ای، هدف همه پرورش دهندگان، افزایش ماده خشک و بهینه سازی اقتصادی محصولات میباشد. دی اکسید کربن با توجه به بهبود رشد گیاهان، باروری محصولات راافزایش می‌دهد. بعضی از مواردی که باروری محصولات به وسیله غنی سازی دی اکسید کربن افزایش داده میشود عبارتند از: گلدهی قبل از موعد، بازده میوه دهی بالاتر، کاهش جوانه‌های ناقص در گلها، بهبود استحکام ساقه گیاه و اندازة گل. بنابراین پرورش دهندگان گل و گیاه باید دی اکسید کربن را به عنوان یک مادة مغذی در نظر بگیرند.
زهکشی گلخانه
از موارد مهمی که در احداث یک گلخانه توجه به زهکشی گلخانه‌است. در مناطقی با زمینهای دارای بافت سخت و با لایه تحت الارض غیر قابل نفوذ با قرار دادن لوله‌های سفالی منفذ دار زیربسترها و یا به طرق ابتکاری دیگر تمهیدات لازم را در جهت بهبود زهکشی می‌اندیشند
بادشکن
در مناطق باد خیز ردیفی از درختان و یا یک مانع طبیعی مثل تپه برای کاهش خسارت باد استفاده میشود. حداقل فاصله درختان از گلخانه در شرق و غرب بایستی حدود ۵/۲ برابر ارتفاع درختان باشد. این فاصله در قسمت جنوبی بیش از یک ارتفاع درختان است.
سکوها و بسترهای کشت
سکو بخشی از فضای گلخانه‌است جایگاهی است برای قرار گرفتن گلدانها یا کشت گیاهان در بسترهای بالا تر از سطح زمین همانگونه که از نام آن پیدا است، سکوها همواره در سطحی بالاتر از کف گلخانهها قرار میگیرند. این عمل ضمن جلوگیری از گسترش عوامل آلوده کننده و بیماری زای گیاهی به تهویه بهتر و گرم شدن زودتر بستر کمک میکند. انتخاب شکل سکوها و مواد سازنده آنها به نوع گیاه، گلخانه و سلیقه سازنده بستگی دارد. به طور کلی ویژگی‌های یک سکوی خوب عبارت است از: الف- از زهکشی مطلوبی برخوردار باشند.
ب- پهنای آن طوری باشد که کارگران به آسانی به مرکز سکو دسترسی داشته باشند.
ج- طوری نصب شده باشد که حداکثر نور را جذب کنند. کارکردن با سکوها برای قرار دادن گلدانها به کارگران این امکان را می‌دهد که بدون خم شدن کار خود را انجام دهند در صورتی که سکوها برای کشت گیاهان استفاده بهتر است ۳۰-۱۵ سانتیمتر عمق داشته و از زهکشی مناسبی برخوردار باشد. ارتفاع سکوها از سطح زمین می‌بایست به گونه‌ای باشد که اقدامات داشت با تسلط کارگر بر محصول امکانپذیر باشد که این امر به نوع محصول بستگی دارد. سکوها را می توان از جنس آلومینیوم، ایرانیت، الوار چوبی و یا مواد بتنی ساخت. آلومینیوم عمری طولانی دارد ولی گران قیمت است و چوب ارزان بوده ولی عمر کوتاهی دارد و احتمال پوسیدگی آن نیز زیاد است و همچنین عوامل بیماری زا نیز در آن نفوذ میکنند. نحوه قرار گرفتن سکوها بایستی سکوها را طوری نصب نمود که از حداکثر فضای گلخانه‌ای برای پرورش گیاهان استفاده شود. تعداد و عرض راهروها بستگی به نحوه استفاده از آنها و نوع محصول دارد. ارتفاع سکوهای کشت ۹۰-۸۰ سانتیمتر است. پهنای سکوهای مجاور دیواره‌ها حدود ۹۰سانتیمتر و پهنای سکوهای میانی که از دو طرف قابل دسترسی است حداکثر می‌بایست ۱۸۰ سانتی متر باشد. سکوهای کشت گیاهان گلدانی نبایست دیواره داشته باشد و کف سکوها تا حد ممکن بایستی منفذدار باشد. تخته‌های چوبی سوراخدار به همراه تورسیمی محکم برای ساختن کف سکوها مناسبند. در روش نوین به منظور استفاده موثر از حداکثر فضای گلخانه از سکوی متحرک استفاده میکنند. این سیستم فضای تولید را تا بیش از ۹۰% مساحت گلخانه افزایش می‌دهد. راهروها توسط سکوهای متحرک اشغال شده که با حرکت سکو راهرو از یک سمت باز میشود و از طرف دیگر بسته میشود.
مشخصات فنی سازه های گلخانه های تونلی
1- سازه و پوشش:
1-1- مشخصات گلخانه:
2-1-1- ابعاد پیشنهادی گلخا نه:
ابعاد گلخانه ها بستگی به اندازه زمین دارد. با توجه به اینکه عرض هر دهنه 8 متر می با شد عرض گلخانه می تواند هر ضریبی از 8 باشد و طول آن با توجه به اینکه الکتروموتورها قادر به بازوبسته کردن 120 متر پنجره می باشند، این طول توجیه اقتصادی بیشتری دارد اما در مجموع هرطول و عرضی امکان پذیر است.
برای مثال اندازه و ابعاد یک گلخانه در جدول زیر مشخص شده است:
|
مساحت گلخانه 4320 متر مربع |
|
|
6 |
تعداد تونلها |
|
8 متر |
پهنای هرتونل |
|
48 متر |
عرض گلخانه |
|
90 متر |
طول گلخانه |
|
4320 مترمربع |
مساحت گلخانه |
|
50 /2متر |
فاصله بین قوسها |
|
4 متر |
ارتفاع زیر ناودان |
|
5 متر |
فاصله بین ستونهای داخلی |
|
50 /2 متر |
فاصله بین ستونهای کناری |
|
6 متر |
ارتفاع تا زیر قوس |
2-1- فونداسیون:
جهت قرارگیری ستونهای 2*50*100 و یا2*80*80 میلیمتر، در زمین چاله ها به قطر 50 سانتیمتر، عمق 90-80 سانتیمتر، و بفاصله 50/ 2متر از یکدیگر در کناره ها، 3 متردر جلوی دهنه های 8 متری و 5 متر درداخل گلخانه حفر می شوند. ستونها در عمق 60 سانتیمتری قرار میگیرند و با بتنی که دارای مشخصات فنی بخصوصی میباشد پر میشوند.
3-1- شیب:
شیب گلخانه تقریباً 1/0 % یعنی بسته به مقدار و تناوب بارندگی در منطقه در هر صد متر 15-10 سانتیمتر خواهد بود. لوله های خروج آب باران حدوداً در هر 55 مترناودان نصب خوهد شدکه آب را به داخل گلخانه هدایت میکنند و از آنجا در زیر یا روی زمین بوسیله لوله ها به حوضهای ذخیره آب منتقل خواهند شد تا در صورت نیاز و مناسب بودن کیفیت جهت آبیاری مورد استفاده قرار گیرد.
4-1- قطعات سازه: (اندازه ها و ابعاد داده شده درموارد مختلف قابل تغییرند)
1-4-1- ستونها: قوطی های 2*50*100 میلیمتر که گالوانیزه گرم هستند ساخته شده اند. فاصله ستونها از یکدیگر در کناره ها 5/2 متر، در جلوها 3 متر ، در داخل گلخانه 5 متر و طول ستونها 6/4 متر میباشد.
2-4-1- ستونهای باد شکن : قوطی های 2*80×80 میلیمتر (گالوانیزه گرم) در جلو گلخانه در هر دهنه 8 متری 2 عدد به فاصله 3 متر از یکدیگر نصب میشوند.
3-4-1 - قوس ها: لوله های گرد 5/1x60 (گالوانیزه سندزایمر). فاصله قوسها ازیکدیگر50/2متر بوده و با پیچ مهره به محل پیش بینی شده در سر ستونهای دوبله متصل میشوند. تمام قوسها از ناحیه نوک جهت استحکام بیشتردر طول گلخانه بوسیله لوله های کمر بندی بهم متصل میشوند. بعلت فاصله کم هلالی ها از یکدیگر(5/2) وترکیب علمی سازه، پلاستیک پوشش نیازی به سیم کشی نخواهد داشت.
4-4-1- سرستونها: وظیفه سرستونها اتصا ل چهارعنصر اصلی گلخانه یعنی قوس، ستون، ناودان و میان بند میباشد. سرستون از ورقه گالوانیزه دو میلیمتری وباماشین آلات دیجیتالی ساخته میشود تا محل قرار گرفتن چهار قطعه اصلی را بد قت مشخص کند. طراحی سرستون به نحوی است که کانال، میان بند، قوس و ستون کاملاً و دقیقا در محل خود نشسته و فشاری به یکدیگر وارد نمی کنند.
5-4-1- باد شکن های گوشه ای و جلوئی: لوله های قوطی 2x80x80 در گوشه های گلخانه و لوله های گرد 5/1x48 یا قوطی در قطعات پلی. تعداد ، ابعاد و نحوه قرارگیری این باد شکن ها بستگی به سرعت بادهای مسلط در محل مورد نظر گلخانه خواهد داشت.
6-4-1 - میان بند: لوله های گرد5 / 1 x 40 که ستونها را در عرض بهم متصل میکنند. وظیفه این میان بند ها علاوه بر استحکام بیشترایجاد تکیه گاه برای صیفی جات از قبیل فلفل ، گوجه فرنگی و خیار بوده و فاصله آنها از یکدیگر5 متر میبا شد.
7-4-1- لوله کمر بندی قوس: لوله های 5/1x32 که قوسها را در امتداد تونل از نوک بهم متصل می کنند.
8-4-1- باد شکن های میان بندها:
باد شکن بلند: لوله های گرد 50/ 1 x25 یک عدد برای هرمیان بند.
باد شکن کوتاه: لوله های گرد 50/1 x25 دو عدد برای هرمیان بند.
باد شکن به شکل هفت: لوله های گرد50 /1 x32 دو عدد برای هر میان بند که از وسط در دو جهت مخالف به نوک قوس ها متصل می شوند.
9-4-1- ناودانها: 2x450x5000 میلیمتر (گالوانیزه گرم). در طراحی ناودان ها د قت بسیاری شده است تا آنها به طریقی به سر ستون متصل شوند تا آب باران به داخل گلخانه نفوذ نکرده و همچنین در اثرتماس مرتب پیچها با آب باران دچار مشکل نشوند. بعلاوه در این پیچها ازواشرهای مخصوص استفاده میشوند. همچنین در محل اتصا ل دو کانال به یکدیگراز سیلیکان نیزاستفاده می شود.
10-4-1- لوله های پلی اتیلن: لوله های نگاه دارنده پوشش گلخانه از جنس پل اتیلن به طول 40/2 متر که در امگا قرار میگیرند.
11-4-1- امگا: امگاها به ضخامت 5 /1 میلیمتر ، گالوانیزه گرم هستند. وظیفه آنها نگهداری پلاستیک به کمک لوله های پلی اتیلن در کناره ها، جلوها و سقف گلخانه است. گالوانیزه گرم با کیفیت اروپائی
mµ 63.1-75.2طبق مقررات UNE-EN1179, UNE-37501 و UNE-ISO1461
امگا با طراحی مدرن ساخته شده و نیازی به پیچ و یا ورقه جهت نگهداری پلاستیک ندارند. تعداد:
• درناودان ها دو ردیف
• درکناره ها سه ردیف
• درجلو،بالای دهنه یک نیم دایره چسبیده به قوس
• درجلو دهنه 4 ردیف
5-1- کیفیت مواد:
کلیه قطعات و لوازم جانبی گلخانه های شرکت آشیانه سبز تهران با همکاری و نظارت معتبرترین شرکت های اسپانیائی و هلندی آماده و نصب میشوند. برخی قطعات و تاسیسات گلخانه در صورت امکان و با در نظر گرفتن توجیه اقتصادی و بدون ایجاد خدشه در کیفیت و کارآئی آنها در ایران تولید می شوند، دیگر قطعات و تاسیسات مستقیما از کشورهای اسپانیا و هلندخریداری میشوند. شرکت آشیانه سبز تهران گواهی میکند که گالوانیزه موادی که درساخت گلخانه مورد استفاده قرار میگیرند با رعایت قوانین اروپائی انجام شده وکلیه قطعات دارای یک پوشش مشخص و استاندارد گالوانیزه هستند.
6-1- درب ها:
درب های کشوئی 3x50/ 3 متراز جنس آهن بوده و جهت پوشش آن از پلی کربنات استفاده میشود.
7-1- پنجره ها یا تهویه های طبیعی:
معمولا حدود 25% از سطح کل یک گلخانه جهت تهویه طبیعی یا پنجره درنظر گرفته میشود.
1-7-1- پنجره های سقفی: پنجره های سقفی 2/ 1 یا 4/1 در نمام تونل ها با در نظر گرفتن باد غالب طراحی میشوند.
• اجزائ تشکیل دهنده:
موتورهای دنده ای: که حرکت را به لوله انتقال جهت بازوبسته شدن پنجره منتقل میکنند.
بازوهای پنجره: لوله های قوطی 50/1x30x50 منحنی گالوانیزه گرم که درقسمت بالا دارای دنده هائی میباشند.
گروه چرخ و دنده: که حرکت را ازلوله انتقا ل به بازوی پنجره منتقل میکنند تا پنجره بازوبسته شود.
ریلها: به ضخامت 3 میلیمترو طول 2 متر
2-7-1- پنجره های کناری: تهویه کناری به تبادل طبیعی هوای داخل گلخانه کمک میکند. (در این طرح تنها یک پنجره کناری در روی پد در نظر گرفته شده است)
• اجزای تشکیل دهنده آن عبارتند از:
موتورهای دنده ای: چرخش اتوماتیک را به لوله تلسکوپی 20x20 منتقل میکنند که با چرخش خود پلاستیک را به دورخود جمع می کنند و در نتیجه پنجره باز میشود.
ورقه ثابت موتورکاهش دهنده: به ضخامت 6 میلیمتر و دو لبه
لوله های محافظ: 5/1x32 که از پلاستیک محافطت میکنند.
تهویه بال کبوتری: تهویه بال کبوتری شامل دو موتور و دو محور مجزا میباشد که در سقف نصب میشود.. این نوع پنجره در صورت نیاز بجای پنجره یک طرفه سقفی 4/1 و 2/1 پیش بینی شده است.
8-1- پیچ و مهره ها:
کلیه قطعات گلخانه پیش سا خته بوده ودر عملیات نصب از جوش استفاده نمیشود. پیچ ومهره های مورد استفاده دارای کیفیت و مقاومت بالابوده و با رعا یت استاندارد های اروپائی ساخته شده اند.
9-1- مقاومت ها: (اثراتی که در محاسبات سازه درنظرگرفته میشوند)
محاسبات سازه ها با رعایت قوانین اروپائی انجام شده اند. دراسپا نیا جهت سا خت گلخانه اثرات زیر در نظر گرفته میشوند:
• اثرات دائم : اثرات ناشی از وزن قطعات سازه ای یا غیر سازه ای. تاسیسات جانبی حتی اگر بطور دائم نصب شده باشند شامل این اثرات نیستند.
• اثرات تاسیسات جانبی دائم: اثرات ناشی از این تاسیسات یا خدمات که شامل وزن های این تاسیسات، مانند گرمایشی، خنک کننده، نور مصنوعی، ساییان ها ، آبیاری، تهویه و ایزولاسیون می باشند.
• اثرات باد: مقاومت سازه طبق قوانین تجربی اروپائی در مقابل سرعت 120 کیلومتر در ساعت محاسبه شده است.
• اثرات برف: مقاومت سازه طبق قوانین تجربی اروپائی در مقابل 40 کیلوگرم در مترمربع محاسبه شده است.
• محصول ها: مقاومت سازه در مقابل وزن محصولات گلخانه ای طبق قوانین تجربی محا سبه شده است و برابر با 40 کیلوگرم در هر مترمربع می با شد.
• مقاومت سازه درمقابل وزن عمودی برسازه: مقاومت سازه در مقابل وزن نیروی انسا نی جهت عملیات نگهداری وتعمیرات روی سازه.
• مقاومت در مقابل تاسیسات موقتی: مقاومت سازه در مقابل وزن هائی که بوسیله ماشین آلات متحرک مانند جرثقیل، ریلها، ماشین آلات تمیزکننده و یا کاربران آنها محاسبه می شود.
• اثرات حرارتی: مقاومت سازه در مقابل تغییرات دما محاسبه میشود.
• اثرات زلزله ای: محاسبات مقاومت سازه درمقابل زلزله طبق قوانین اروپائی انجام می شوند.
10-1- رنگ سازه
در حالت عادی ، جهت پوشش قطعات سازه گلخانه از یک لایه گالوانیزه استفاده میشود که پس از مدتی شروع به شوره زدن وزنگ زدن کرده و باعث کوتاهی عمرگلخانه میشوند.
رنگ الکترواساتیک بصورت پودری روی سطح قطعات سازه گالوانیزه پاشیده شده و درون کوره با حرارت بالا پخته می شود. این امر باعث ایجاد یک لایه بسیار مقاوم روی گالوانیزه شده که در نتیجه طول عمر آهن را بالا برده و همچنین از پرت حرارتی و داغ شدن آن درروزهای گرم تابستان(بدلیل سفید بودن) جلوگیری کرده و طول عمر گلخانه افزایش پیدا میکند. بعلاوه سطح صاف به تمیزترنگه داشتن هرچه بیشتر سازه و در نتیجه افزایش طول عمر سازه کمک میکند.
11-1- پوشش پلاستیکی:
پوشش پیشنهادی گلخانه فیلم حرارتی Anti-UV بوده که شامل کلیه لوازم جانبی جهت نصب آن به سازه می باشد.
پوشش گلخانه به شکل ذیل پیشنهاد می شود:
|
پوشش گلخانه |
|
|
پوشش ثابت |
فیلم حرارتی – ضد یو وی |
|
کناره ها |
فیلم حرارتی – ضد یو وی |
|
انتها |
فیلم حرارتی – ضد یو وی |
|
پنجره های بالا |
فیلم حرارتی – ضد یو وی |
|
پنجره های کناری |
فیلم حرارتی – ضد یو وی |
|
پنجره های انتها |
ندارد |
|
پارتیشن بندی |
ندارد |
|
نیم دایره جلو |
فیلم حرارتی – ضد یو وی |
لوازم جانبی جهت نصب پوشش به سازه شامل طرح می باشد.
|
طراحی سازههای گلخانه ای براساس اقلیم ایران |
|||||||||
|
ردیف |
نوعاقلیم |
مناطق |
استان های |
بار شبرفکیلوگرمدرمترمربع |
سرعتبادکیلومتردرساعت |
وزنمحصول کیلوگرمدرمترمربع |
عرضدهنه (متر) |
ارتفاع تازیرناودانی(متر) |
ارتفاع تاراسکمان(متر) |
|
1 |
گرم وخشک |
جنوب |
خوزستان،هرمزگان،بوشهر،نواحی جنوبیاستانهای فارس،سیستان وبلوچستان وکرمان. . . |
0 |
120 |
15 |
9.6 |
4 |
5.85 |
|
2 |
معتدل |
مرکزی |
تهران،اصفهانمشهد،سمنان،شیراز. . . . |
30 |
120 |
15 |
8 |
4 |
5.85 |
|
3 |
سرد |
شمالوشمالغرب |
تبریز،کردستان،اردبیل،ارومیه،زنجان،کرمانشاه . . . |
60 |
120 |
15 |
8 |
3 |
5.85 |
|
مشخصات فنی سازه گلخانه ای اقلیم معتدل |
|||
|
ردیف |
شرح |
تعداد |
واحد |
|
1 |
نوع گلخانه |
پیچ و مهره ای ، گالوانیزه گرم |
|
|
2 |
تعداد اسپن |
متغیر |
عدد |
|
3 |
طول هر اسپن |
متغیر |
متر |
|
4 |
عرض هر اسپن |
8.00 |
متر |
|
5 |
مساحت گلخانه |
متغیر |
مترمربع |
|
6 |
ارتفاع تا زیر ناودان ( گاتر) |
4 |
متر |
|
7 |
ارتفاع تا راس کمان |
5.85 |
متر |
|
8 |
ارتفاع تا میله نگهدارنده گیاه |
3.8 |
متر |
|
9 |
فواصل بین کمانها |
2.5 |
متر |
|
10 |
فواصل بین میله های نگهدارنده گیاه - وتر |
5 |
متر |
|
11 |
فواصل ستونهای اطراف گلخانه |
2.5 |
متر |
|
12 |
فواصل ستونهای بین اسپن ها |
5 |
متر |
|
13 |
تعداد ستونهای دو سر گلخانه |
2 |
عدد |
|
14 |
فاصله بین ستونهای دوسر گلخانه |
2.60 |
متر |
|
مشخصات فنی سازه گلخانه ای اقلیم معتدل |
|||
|
ردیف |
شرح |
تعداد |
واحد |
|
15 |
ابعاد ستونهای اطراف گلخانه : قوطی |
80*80*2 |
میلی متر |
|
16 |
ابعاد ستونهای دوسر گلخانه : قوطی |
80*80*2 |
میلی متر |
|
17 |
روش گالوانیزاسیون ستونها : |
گالوانیزه گرم ( به روش غوطه وری سریع ) |
|
|
18 |
ارتفاع کل ستون ها |
4.80 |
متر |
|
19 |
ابعاد و عمق گوده های پایه |
500*500*1000 |
میلی متر |
|
20 |
مقطح لوله های کمان ها |
60×1.5 |
میلی متر |
|
21 |
مقطح لوله های وتر |
42x2.00 |
میلی متر |
|
22 |
تعداد پروفیل برای سقف اسپن ها |
3 |
عدد |
|
23 |
تعداد پروفیلC برای اسپن در ناودان ها |
2 |
عدد |
|
24 |
تعداد پروفیل برای جانبی ها |
5 |
عدد |
|
25 |
طول راک |
1500×3 |
میلی متر |
|
26 |
ابعاد درب گلخانه |
2.6*2.6 |
متر |
|
27 |
ابعاد ناودانی |
500×5080×2 |
میلی متر |
|
28 |
تعداد دریچه سقفی |
به تعداددهنه |
|
|
29 |
گیربکس دریچه سقف |
برای هر دریچه یکعدد |
|
|
30 |
پنجره جانبی |
دو |
|
|
31 |
گیر بکس پنجره جانبی |
دو |
|
|
استانداردهای مورد استفاده در سازه گخانه ای |
|||
|
1 |
استاندارد بست و اتصالات |
DIN2394 آلمان- |
|
|
2 |
استاندارد پیچ ومهره |
8.8-DIN آلمان |
|
|
3 |
استاندارد لوله های درزدار ( ورق گالوانیزه) |
DIN2394 |
|
|
4 |
استاندارد قوطی ها یا پروفیل ها ( ورق گرم سیاه ) |
DIN10025/ST37-2 |
|
|
5 |
استاندارد ورق ناودان - ورق گالوانیزه |
Z- 180 |
|
|
لیست قطعات یک واحد سازه گلخانه ای |
|
|
ردیف |
نام قطعه |
|
1 |
ستون اصلی .....*......*......*........ میلیمتر |
|
2 |
ستون فرعی ......*.......*.....*....... میلیمتر |
|
3 |
ستون فرعی ........*......*.....*....... میلیمتر |
|
4 |
وتر کمان لوله دوسر پرس ده متری |
|
5 |
پروفیل اچ (نصب نایلون) |
|
6 |
ناودانی کناری 5متری |
|
7 |
ناودای کناری2.5 متری |
|
8 |
ناودانی وسط 5 متری |
|
9 |
ناودانی وسط 2.5 متری |
|
10 |
کمان کامل گاتیک(دو نیم کمان) |
|
11 |
بست چهار سوراخه کمان به ستون |
|
12 |
رابط دو نیم کمان |
|
13 |
بست ناودانی شکل ستونهای .....*.........میلیمتر |
|
14 |
بست ناودانی شکل 60 میلیمتری |
|
15 |
اتصال انتهایی ناودانی قیفی دار |
|
16 |
اتصال ابتدایی ناودانی بدون قیفی |
|
17 |
سر ستون جانبی یکطرفه |
|
18 |
سر ستون وسط (دوبل) |
|
19 |
بست یکطرفه کمان 60 میلیمتر |
|
20 |
بست یکطرفه 40 میلیمتر |
|
21 |
نیم بست دو طرفه60 میلیمتر راس کمان |
|
22 |
بست سه طرفه راس کمان 60 میلیمتر |
|
23 |
بست ناودانی شکل دو سوراخه ........... میلیمتر |
|
24 |
بست تسمه ای دو سوراخه ....... میلیمتر |
|
25 |
بست ناودانی یک سوراخه |
|
26 |
بست چهار خم ، اتصال پروفیلهای افقی به ستون( .....*...... میلیمتر) جفت |
|
27 |
بست ناودانی شکل دو سوراخه.........میلیمتر |
|
28 |
بست تسمه ای دو سوراخه ............ میلیمتر |
|
29 |
بست ناودانی شکل هشت سوراخه ........میلیمتر |
|
30 |
بست ناودانی شکل هشت سوراخه.............. میلیمتر |
|
31 |
بست چند منظوره |
|
32 |
بست جانبی(پنجره جانبی رول آپ) |
|
33 |
بست دو تکه ای متصل کننده لوله دو سر پرس ......... سانتی به کمان وستونهای وسط |
|
34 |
بست سیم های نگهدارنده کشت به ستونهای اصلی |
|
35 |
بست سه تکه ای ستونهای جانبی(.......*.......... )میلیمتری |
|
36 |
نیم کمان آلومینیومی |
|
37 |
بست مخصوص کمان آلومینیومی |
|
38 |
بست یکطرفه 60 میلیمتر جوشکاری شده محل نصب راس کمان های ابتدا وانتها |
|
39 |
چسب مایع سیلیکون (مخصوص آب بندی ناودانی) |
|
40 |
بست یکطرفه 60 میلیمترمخصوص (دو ناودانی) محل نصب،کمان، پروفیل راس کمان ، لولای کمان پنجره |
|
41 |
بسط اتصال کمان ،پروفیل راس کمان وکمان پنجره |
|
42 |
بست مخصوص ،محل نصب فقط راس کمانیکه که موتور روی آن نصب میشود |
|
43 |
چرخ دنده تفلونی (پینیون) |
|
44 |
بست متصل به کمان ، دارای یاتاقان لاستیکی(محل عبور محور شافت گیربکس) |
|
45 |
بست متصل کننده کمان پنجره به راک |
|
46 |
بست انتهایی کمان پنجره ومحل نصب پروفیل انتهایی کمان پنجره |
|
47 |
بست پولکی مانند یک سوراخه |
|
48 |
بست تهویه (جفت) |
|
49 |
بست اتصال دهنده لوله های یک اینچ( محور شافت گیر بکس ) به هم |
